«Και ο τίμιος Γάμος οδηγεί στην αγιότητα», Σεβ. Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος

«Και ο τίμιος Γάμος οδηγεί στην αγιότητα», Σεβ. Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος

Στὶς 26 Αὐγούστου ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν ἱερὰ μνήμη τῶν ἉγίωνἈδριανοῦ καὶ Ναταλίας οἱ ὁποῖοι ἦταν σύζυγοι. Ἀξίζει τὸν κόπο πρὶν ἀναφέρωμεὁ,τιδήποτε ἄλλο, νὰ σημειώσωμε κάποια στοιχεῖα ἀπὸ τὴν ὡραία, συγκινητικὴκαὶ θαυμαστὴ ζωὴ τῶν δύο Ἁγίων.

Ἔζησαν, στήν Νικομήδεια, στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Μαξιμιανοῦ(298). Ἡ Ναταλία ἦτο Χριστιανή, ἐνῶ ὁ Ἀδριανὸς εἰδωλολάτρης. Παρὰ τὶς προσπάθειες τῆς συζύγου του, ὁ Ἀδριανὸς παρέμενε στὴν «πατρώανἀσέβειαν», ὡς ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὁ Ἱερὸς Ὑμνογράφος.

Ὅμως, οἱ προσευχὲς τῆς θεοσεβοῦς συζύγου του ἔπιασαν τόπο, εἰσακούστηκαν ἀπό τόν Θεὸ καὶ ἔτσι ὁ Ἀδριανὸς, κατὰ τὴν τοῦ Θεοῦ οἰκονομία,ὁδηγήθηκε στὴν εὐσέβεια. Σὲ ἡλικία 28 ἐτῶν, εἶδε 23 νέους, πιστοὺς Χριστιανοὺς, νὰ ὁδηγοῦνται στὸ Μαρτύριο, ἐνῶ τὰ πρόσωπά τους ἔλαμπαν ἀπὸχαρὰ καὶ ἀπὸ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἐντυπωσιασμένος ὁ Ἀδριανὸς ἀπὸ ὅσα εἶδε καὶἄκουσε, εἶπε στοὺς εἰδωλολάτρες, ὅτι καὶ αὐτὸς πλέον πιστεύει στὸν ἀληθινό Θεό. Συνελήφθη, ἐφυλακίσθη καὶ ἐβασανίσθη φρικτά.

Ἡ εὐσεβὴς Ναταλία, γεμάτη χαρὰ γιὰ τὴν μεταστροφὴ τοῦ συζύγου της στὴν εὐσέβεια, μὲ προσευχὲς καὶ λόγια θερμὰ καὶ μὲ τὴν παρουσία της στὴφυλακή, στήριξε τὸν σύζυγό της, ὁ ὁποῖος μὲ ἀγαλλίαση καί θαυμαστή καρτερία ὑπέστη θάνατον μαρτυρικό. Ἡ Ναταλία ἔζησε ἀπό κοντά τό μαρτύριο τοῦ συζύγου της καί μέ εὐλάβεια ἀσπαζόταν τά δεσμά του. Οἱ εἰδωλολάτρες θέλησαν νὰ κάψουν τὸ μαρτυρικό του σῶμα, μαζί μέ τά λείψανα τῶν ἄλλων Μαρτύρων, ἀλλὰ δυνατὴ βροχή, σημεῖο μέγα καὶ αὐτό ἀπὸ τὸν Θεό, κατέσβεσε τὴν φωτιά. Ἔτσι ἡ Ναταλία ἔλαβε τὸ σῶμα τοῦ καλλινίνου Μάρτυρος συζύγου της καὶ τὸ ἐνταφίασε μὲ τὶς δέουσες χριστιανικὲς τιμές. Μετὰ ἀπὸ λίγο,ὑπέστη καὶ ἐκείνη θάνατον μαρτυρικὸ γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν ἀγάπη καὶ ἐτάφη δίπλα στὸν Ἅγιο σύζυγό της.

Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία γηθοσύνως ψάλλει κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης τῶν δύο Ἁγίων Μαρτύρων:

«Γυναικὸς θεόφρονος τοὺς θείους λόγους ἐν καρδίᾳ θέμενος, Ἀδριανὲμάρτυς Χριστοῦ ἐν τοῖς βασάνοις προσέδραμες, σὺν τῇ συζύγῳ τὸ στέφος δεξάμενος».

            Πολλοὶ ἄνθρωποι πιστεύουν ὅτι μόνο οἱ Μοναχοὶ ἁγιάζουν, ἢ γιὰ νὰ εἶμαιἀκριβέστερος,  ὅτι εἶναι πολὺ εὔκολο νὰ φτάσουν στὸν ἁγιασμὸ καὶ τὴν θέωση οἱ μοναχοὶ καὶ ἀσκητὲς καὶ πολὺ δύσκολο νὰ ἁγιάσουν οἱ ἔγγαμοι.

Τὸ ὅτι εἶναι δύσκολος ὁ δρόμος τῆς ἁγιότητος, εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστό.Ὅπως ἐπίσης εἶναι γνωστὸ, ὅτι καί οἱ δύο δρόμοι, μοναχισμός δηλ. καί ἔγγαμος βίος, ὁδηγοῦν στὴν ἁγιότητα. Ὁ κάθε δρόμος ἔχει τὶς δικές του δυσκολίες, τὰπροβλήματά του, τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου, ἀλλὰ καὶ τὶς ὀμορφιές του∙ τὴν γλυκύτητά του καὶ τὶς ἀνεπανάληπτες πνευματικὲς στιγμές.

Τόσον οἱ Μοναχοὶ, ὅσον καὶ οἱ ἔγγαμοι ποὺ βιώνουν τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή καὶ πολιτεία εἶναι ἥρωες καὶ μάρτυρες μέσα στὴν κοινωνία καὶ μάλιστα στὴν ἐποχή μας, ἡ ὁποία οὐδόλως διευκολύνει τὶς προσπάθειες γιὰπνευματικοὺς ἀναβαθμούς.

Δὲν θὰ ἀναφερθῶ σὲ Ἁγίους Ἀσκητὲς καὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ θὰἀναφέρω παραδείγματα ἐγγάμων Ἁγίων, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ προαναφερθέν, τὰ ὁποῖα μᾶς βεβαιώνουν ὅτι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ περιλαμβάνει εὐωδέστατα ἄνθη, ζεύγηἁγιόλεκτα, τὰ ὁποῖα μετά ἀπό ἀγῶνες καὶ θυσίες κατὰ Θεὸν, μετά ἀπό πνευματικὴ ζωή, ὁμολογία πίστεως, πόνους καὶ κόπους γιὰ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν τους καὶ πολλάκις μαρτύριο τοῦ αἵματος, κοσμοῦν τὸ οὐράνιο στερέωμα.

Τρανὰ παραδείγματα εἶναι:

1.      Ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα, οἱ γονεῖς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

2.      Ὁ Ζαχαρίας καὶ ἡ Ἐλισάβετ, οἱ γονεῖς τοῦ Τιμίου Προδρόμου.

3.      Ὁ Ἀκύλας καὶ ἡ Πρίσκιλλα (ἑορτάζουν στὶς 13 Φεβρουαρίου).

4.      Οἱ Μητέρες τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Ἐμμέλεια, Νόνα καὶ Ἀνθοῦσα (Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν μνήμη τους τὴν Κυριακή, μετὰ τὴν Ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς).

5.      Ὁ Ἅγιος Μεγαλομάρτυς Εὐστάθιος μέ τήν σύζυγό του Θεοπίστη καί τά παιδιά τους (20 Σεπτεμβρίου).

Καὶ ἄλλους θὰ ἠδυνάμεθα νὰ ἀναφέρωμε, ἀλλὰ περιοριζόμεθα στοὺς παραπάνω καὶ θεωροῦμε πολὺ ὠφέλιμο νὰ κάνωμε λόγο γιὰ τόν ἀγῶνα καὶ τὶςἀρετὲς ἐγγάμων Ἁγίων, διότι οἱ ἔγγαμοι ἀδελφοί μας σήμερα, ζοῦν σὲδύσκολους καιροὺς καὶ σηκώνουν βαρὺ σταυρό, μεγαλώνοντας παιδιὰ μὲδυσκολίες καί ἀντιμετωπίζοντας πλεῖστα προβλήματα.

Ὑποκλινόμεθα ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνος καὶ ἐνθυμούμεθα τὸν ἀγῶνα τῶνἰδικῶν μας γονέων, οἱ ὁποῖοι σὲ ἐποχὲς ἀκόμα πιὸ δύσκολες, ἀγωνίστηκαν καὶκατώρθωσαν νὰ μᾶς ἀναθρέψουν μὲ τὰ νάματα τῆς πίστεως στὸ Θεὸ, ὥστε νὰδυνηθοῦμε νὰ ὑπηρετήσωμε τὴν κοινωνία μας, ὁ καθεὶς ἀπὸ τὸ δικό του «μετερίζι» καὶ μὲ τὸν δικό του τρόπο κατὰ τὴν χάρη καὶ τὰ τάλαντα, τὰ ὑπὸτοῦ Θεοῦ δοσμένα.

Σημειώνομε, λοιπόν, τά ἐξῆς, ἐνδεικτικά ὡς πρός τά ἐφόδια πού εἶναιἀπαραίτητα γιά νὰ σταθῇ ἕνα ζευγάρι στὰ πόδια του καὶ νὰ προχωρήσῃὑπερνικώντας τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, φτάνοντας στόν ἁγιασμό καί τήν σωτηρία.

α)  Ἡ ἀκλόνητη πίστη στὸ Θεὸ. Ὅταν τό σπίτι στηρίζεται σ’ αὐτή τήν βάση, ποτέ δέν θά πέσῃ, ὅπως λέγει ὁ ποιητής, μέ τόν δικό του τρόπο:

«Μή φοβηθεῖς τό σπίτι π’ ἄνοιξε

στήν γῆ βαθειά τά θέμελά του

κι ἄς ἔλθουν χίλιοι ἀνεμοστρόβιλοι

καί τήν σκεπή του ἄς ρίξουν κάτω».

( Ἰ. Πολέμης)

Ἄν ἀντιθέτως ὑπάρχουν μόνο τά ὑλικά ἀγαθά καί δέν ὑπάρχει ὁ θεμέλιος,ὅς ἐστιν Ἰησοῦς Χριστός, τό οἰκοδόμημα εὔκολα κατακρημνίζεται καί σωριάζεται σέ φρικτά ἐρείπια.

Αὐτὴ ἡ πίστη γεννᾶ τὴν ἀσφάλεια, τὴν προσευχή, τὴν βεβαιότητα τῆς εὐτυχίας, ἡ ὁποία διασφαλίζεται μὲ τὴν μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπίσηςἡ πίστη στὸ Θεὸ γεννᾶ καὶ στηρίζει τὴν ἀγάπη μέσα στὸ γάμο, ἡ ὁποία κεῖταιὑπεράνω τῆς σαρκικῆς σχέσεως καί συναφείας καὶ ἐκφράζει τὴν θεμελιώδηἀνθρώπινη ὑπόσταση σύμφωνα μὲ τὴν θεία Εἰκόνα. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομοςὀνομάζει τὸν Γάμο, «Μυστήριο τῆς ἀγάπης». Κατ’ ἀντιστοιχίαν καὶ ὁΜοναχισμὸς καλεῖται «θεῖον Μυστήριον τῆς ἀγάπης».

β) Ἡ ὑπομονή. Ἡ ζωή εἶναι δύσκολη και γι’ αὐτό χρειάζεται καρτερία, μέ τήν ὁποία τίποτε δέν μπορεῖ νά συγκριθῇ. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει περί τῆς ὑπομονῆς: «Ὑπομονῆς ἴσον οὐδέν, ἀλλά αὕτη μάλιστα ἐστίν ἡβασιλίς τῶν ἀρετῶν, ὁ θεμέλιος τῶν κατορθωμάτων, λιμήν ὁ ἀκύμαντος, ἡ ἐν πολέμοις εἰρήνη, ἡ ἐν κλύδωνι γαλήνη» (Εἰς Ὀλυμπιάδα, Ἐπιστ. ΙΓ΄, 4δ, ΕΠΕ 37, 528)

Εἶναι ἄξιοι θαυμασμοῦ οἱ σύζυγοι, πού μέσα ἀπό πολλές θλίψεις καί δυσκολίες, ἀνέχεια ὑλικῶν ἀγαθῶν καί ἄλλα δεινά, ἔφτασαν νά ζήσουν μαζί δεκάδες ἐτῶν, ἕως τῆς τελευτῆς τοῦ βίου των, καυχώμενοι γιά τόν ἀγῶνα τους καί τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν τους. Εἶναι ἐπίσης ἄξιοι ἐπαίνου ὅσοι κατά τούς δύσκολους καιρούς μας, ἀνεβαίνουν μαζί τό δύσκολο δρόμο τῆς ζωῆς γιά νά φτάσουν, μέσα ἀπό τούς ἀγῶνες τῆς εὐλογημένης συζυγίας, στήν θέωση.

γ) Ἡ ταπείνωση, ἡ ὁποία εἶναι λίθος ἄσειστος στό οἰκοδόμημα τῆς οἰκογένειας. Δέν ζεῖ ὁ καθένας γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά ὅλοι μαζί, ὡς κοινωνία προσώπων, μέσα στήν οἰκογένεια. Ἡ ἀρετή αὐτή πρέπει νά ὑπηρετῆται καί νά καλλιεργῆται ἀπό τούς συζύγους πρῶτον, ὥστε καί τά παιδιά νά χαίρωνται στήν ἀτμόσφαιρα τῆς γαλήνης πού προσφέρει ἡ ταπείνωση, ἀφοῦ δι’ αὐτῆς κατανικῶνται τά πάθη.

«Πόσα οὖν τίκτει ὑμῖν ἀγαθά ἡ ταπεινοφροσύνη; Τί βούλει;Τό ἀνεξίκακον, τόἀόργητον, τό φιλάνθρωπον, τό νήπτικόν, τό προσεκτικόν...» (Εἰς Φιλιπ., Ὁμιλ. Η΄, 5, ΕΠΕ 21, 554).  Ἀντιθέτως ὁ ἐγωϊσμός γκρεμίζει τίς σχέσεις, καταστρέφει τήν κοινωνία, ξεθεμελιώνει τά σπίτια, διαλύει τίς συζυγίες.

Φαίνεται, λοιπόν, ἀπό ὅσα ἀναφέραμε παραπάνω, ἀλλά μαρτυρεῖται καίἀπό τήν ἰδια τήν ζωή, ὅτι καί μέσα στό γάμο ὄχι μόνο εἶναι δυνατόν, ἀλλάἐπιβάλλεται νά ὑπάρχῃ πνευματική ἄσκηση, ἀφ’ ἑνός μέν γιά τήν εὐτυχία καί τήν προκοπή τῶν συζύγων καί ὅλης τῆς οἰκογενείας, ἀφ’ ἑτέρου δέ γιά τόν στέφανον παρά Κυρίου, πού δίδεται στούς ἀγωνιστάς, οἱ ὁποῖοι νομίμωςἀθλοῦνται στῆς ζωῆς τό στάδιο.

Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, σχετικά μέ τό θέμα μας, πάλι γίνεται δάσκαλός μας. «Μή κώλυμα (τῆς ἁγιότητος) ὁ γάμος;... Ὁ Προφήτης οὐ γυναῖκα εἶχε; Καί οὐκ ἐγένετο κώλυμα τοῦ πνεύματος ὁ γάμος.. Ὁ Μωυσῆς οὐ γυναῖκα ἔσχε; Καί πέτρας ἔρρηξε καί ἀέρα μετέβαλε καί Θεοῦ διελέγετο καί θεήλατον ὀργήνἀνέστειλεν. Τί δέ Πέτρος, ἡ κρηπίς τῆς Ἐκκλησίας, ὁ μανικός ἐραστής τοῦΧριστοῦ... ὁ τήν οἰκουμένην περιδραμῶν καί σαγηνεύσας τήν θάλασσαν... οὐκ εἶχε καί οὖτος γυναῖκα;Ναί εἶχεν» ( Εἰς Ἠσ. ὁμιλ. Δ΄, 2,3 ΕΠΕ 8^Α,388).

Πιστεύομε, ὅτι πρέπει οἱ νέοι ἄνθρωποι νά πάρουν στά σοβαρά τήνὑπόθεση τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου καί νά ἀντιληφθοῦν ὅτι ὁ Γάμος μέ ἀσφάλεια καί σιγουριά, ὅπως καί ἡ μοναχική Πολιτεία, ὁδηγεῖ στόν ἁγιασμό καί τήν κατά Χριστόν Ἰησοῦν τελείωση. Οἱ ἐπιπολαιότητες σχετικά μέ τό, ὡς εἴρηται θέμα,ὁδηγοῦν σέ τραγικά ναυάγια καί τούς συζύγους καί ὁλόκληρη τήν οἰκογένεια.

Ὁ Ἱερέας, ὅταν τελειώνῃ τὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου, λέγει τὴν εὐχή:«Παράλαβε ( Κύριε) τοὺς στεφάνους αὐτῶν ἐν τῇ Βασιλεία σου...».

Ὁ ἀπώτερος σκοπὸς τοῦ Γάμου εἶναι νὰ βοηθήσῃ τοὺς συζύγους, διά τῆςἀμοιβαίας καὶ ἀδιαπτώτου ἀγάπης, τῆς κοινῆς μαρτυρικῆς πορείας καὶ ἀσκητικῆς ζωῆς, διά τῆς δημιουργίας ἀπογόνων, ἐφ’ ὅσον δώσει ὁ Θεὸς αὐτὴ τὴν εὐλογία,ὥστε νὰ εἰσέλθουν στὴν Οὐράνια καὶ ἀτελεύτητη Βασιλεία Του.

Δέν μπορεῖ νά σταθῇ σπίτι χωρίς Χριστό, χωρίς ὑπομονή, ταπείνωση,ἀγάπη, προσευχή, πνευματικό ἀγῶνα. Νά λοιπόν, πῶς μέσα ἀπό τήν ἄσκηση τοῦΓάμου ἁγίασαν, ἁγιάζουν καί θά ἁγιάζουν ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος, τά εὐλογημένα ἀνδρόγυνα.

Τὶς σκέψεις αὐτὲς ἀφιερώνομε μὲ πολλὴ πατρικὴ ἀγάπη σὲ ὅλους τουςἀδελφούς μας, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται μέσα ἀπὸ τὸν τίμιο Γάμο γιὰ τόν ἁγιασμό καί τήν θέωση.

Τοὺς προβάλλομε ὡς παραδείγματα μιμήσεως σὲ ὅσους δὲν βλέπουν τὸν Γάμο ὡς δρόμο ἁγιότητος, ἀλλὰ ὡς ἕνα προσωρινὸ σταθμὸ, ἢ ὡς μιά πρόσκαιρη κατάσταση στὴ ζωή τους. Κυρίως στὰ παιδιά μας ποὺἑτοιμάζονται νὰ ἔλθουν εἰς Γάμου κοινωνίαν, ὥστε νὰ ὁλοκληρωθοῦν ὡς προσωπικότητες, κερδίζοντας ὄχι μόνο τοὺς ἐπιγείους ἄθλους, ἀλλὰ καὶ τοὺς οὐρανίους στεφάνους.

Τέλος, παρακαλοῦμε ὅλους τούς, «ἐν τῷ μοναχικῷ βίῳ ἐνασκουμένους καὶἱερῶς ἡσυχάζοντας», στὶς προσευχὲς καὶ τὶς λιτὲς των, νὰ μνημονεύουν καὶτῶν ἐν τιμίῳ Γάμῳ διαβιούντων ἀδελφῶν μας καὶ νά δέωνται ὑπὲρ σωτηρίας τῶν κλυδωνιζομένων ἕνεκα, ὀλιγοπιστίας, ἐλλείψεως ἀγάπης καὶ ὑπομονῆς οἰκογενειῶν, ὥστε νὰ ἔλθουν εἰς τὴν ἐπίγνωσιν τῆς Ἀληθείας καί νά σωθοῦν.